Tượng Phật cười

 Tượng Phật cười

Minh Hạnh phỏng dịch theo nguyên tác: Smiling Buddha

của Tác giả: Meg Wolitzer

Natalie đã ngủ như một đứa nhỏ trong nhiều ngày nay, còn những người bạn trẻ của Sara thì hầu như không ngủ gì cả. Những người bạn trẻ thật sự thì muốn quên đi một cái gì đau buồn, họ nói chuyện luôn luôn không bỏ qua một giây phút nào, trong khi người đàn bà có con vừa chết, thì không thể chịu đựng được sự vắng mặt của con mình.

Natalie nằm trên giường của Sara, bà không có ý tưởng nào về thời gian và càng không muốn ngồi dậy cũng như để đi xuyên qua căn phòng nhìn cái đồng hồ để nơi bàn học của Sara, là con gái bà đã bị chết trong một tai nạn xe hơi tuần trước. Bất chợi bà thoáng thấy cuốn sổ màu đỏ ghi những giòng chữ Nhật, Natalie nghĩ đó có thể là những ghi chú cho những bài nghị luận của Sara. Bà có ý nghĩ một ngày nào đó sẽ dịch những giòng chữ Nhật đó để biết điều gì mà con gái bà đã lưu lại trong cuốn sổ đỏ này. Từ một sợi giây vải buột nơi ngăn kéo Natalie níu lấy sợi giây vải để cố gắng ngồi dậy và đi chậm chậm trong phòng, bà tính lắng nghe những người bạn trẻ đang nói chuyện để biết thêm về ngôn ngữ thứ hai của con mình. Bắt đầu từ bây giờ, bà tìm nguồn an ủi trong vật bé nhỏ này, ngôn ngữ Nhật Bản thanh nhã mà Sara đã nắn nót viết. Bà cất cuốn sổ bên người bất cứ giờ phút nào trong ngày ngay kể cả lúc ngủ bà cũng có thể ôm chặt cuốn sổ đỏ của Sara, giống như bà đang ôm ghì cái gối ôm hay con thú nhồi bông.

Tại sao không ngủ suốt ngày và đêm? Trong căn nhà tại New Jersey sau buổi tang lễ của Sara, Natalie đã quá mệt mỏi và căn thẳng vì phải tiếp các người thân đến thăm viếng và chia buồn. Nhưng tại căn nhà ở Hamptons nơi con gái bà ở trước khi chết thì có lẽ những viên thuốc ngủ đã bắt đầu thấm. Bác sĩ Chatterjee đã chuẩn đoán bà bị tình trạng suy nhược, đó là một điều không nghi ngờ gì, và ông đã cho toa thuốc an thần để giúp bà lấy thăng bằng lại trong tâm. Đúng vậy bà bị căn bệnh suy nhược tinh thần đáng quan ngại, nhưng bà đã biết không phải là do phòng sở không thích hợp.

Cái giường thì rất tiện nghi, và căn phòng ngủ thoáng rộng. Bà vẫn còn thấy con gái bà đâu đây, có khi bà thấy Sara đang đứng trước gương để chải tóc, hoặc đang nằm trên gường. Bà không biết mình đã nằm trên giường của Sara mấy ngày - một hay hai ngày - Đang suy nghĩ liên miên thì có tiếng gõ cửa và một giọng nói của người con gái vang lên "Thưa bác, cháu là Maddy."

Natalie không muốn trả lời, bà chỉ muốn nằm một mình yên lặng với cái chăn mỏng đắp trên mình phủ kín tới vai, nhưng tiếng gõ cửa liên tiếp vang lên. "Cháu có thể vào không?" người con gái tiếp tục hỏi. Và rồi, bởi vì cửa không khoá, cái tay nắm cửa xoay nhẹ và cánh cửa mở ra người bạn gái của Sara đứng ngay cửa với cặp mắt mang nhiều nét lo lắng.

"Chuyện gì vậy?" Natalie đành lên tiếng hỏi.

"Chúng cháu có một chút lo lắng," Maddy nói, "bởi vì bác đã không xuống nhà để ăn. Cháu muốn nói rằng, chúng cháu nghe bác đi dọc theo hành lang để đến buồng tắm, do vậy chúng cháu biết là bác đã thức dậy. Chúng cháu đã chọn một người lên đây để gặp bác. Và cháu là người được chọn."

"Vậy hả," Natalie nói. "Được rồi, cháu có thể nói với các bạn là tôi mới ngủ dậy, như vậy là được rồi." Nói xong bà nhắm mắt lại với vẻ như muốn ngủ tiếp.

Nhưng cô bạn của Sara vẫn đứng nơi cửa, không muốn bỏ đi "thưa bác," với giọng nhỏ nhẹ cô nói tiếp "Cháu nghĩ rằng bác không nên ngủ tiếp nữa, như vậy tốt hơn cho bác.

"Xin lỗi, cháu muốn nói gì?" Natalie ngồi dậy và hỏi.

"Thưa bác," Maddy nói, "Cháu không phải chỉ lên đây để coi chừng xem bác có khỏe không. Chúng cháu còn muốn làm như thế nào để có thể mời bác ra khỏi giường. Bác đã ngủ liên tiếp và không ăn gì hết. Điều đó có thể làm sức khỏe của bác không tốt."

Người thiếu nữ trẻ cố gắng nài nỉ, để Natalie rời khỏi giường không nằm ôm mối nhớ nhung đến người con gái mới mất. Natalie lên tiếng "Dù tốt cho tôi hay không tốt, tôi lớn hơn cô 20 tuổi, và tôi nghĩ rằng đây không phải là chuyện để cô lo tới."

Maddy bẻn lẻn nói. "chúng cháu đã hứa với bạn của bác,"

"Bạn của tôi?" Natalie hỏi. "Carol? Mấy người hứa gì với bà ta?"

Maddy vẻ bức rức cô nói "Chúng cháu hứa với bạn của bác là chúng cháu sẽ chăm sóc bác cẩn thận. Ngay trước khi bác đưa bà ấy ra xe bus, bà ấy đến bên cạnh chúng cháu và nói rằng bác rất là đau buồn và cần phải canh chừng," Maddy nói thêm, "chúng cháu rất hiểu và quan tâm đến."

Natalie ngồi dậy và nhìn Maddy, và nhận ra rằng bà đã làm đứa trẻ này lo lắng nhiều, và bà nghĩ rằng không nên làm cô bé này lo lắng thêm nữa vì có thể cô bé sẽ phát khóc, nếu để cô bé đứng đó lâu hơn nữa. Bà thật sự không muốn như vậy; Maddy Wernick là bạn rất thân của Sara con gái bà từ lâu năm rồi. Natalie không biết nhiều về Maddy, nhưng Sara thì rất yêu thích Maddy. Natalie bỏ chiếc mền qua một bên và bước xuống giường. "Được rồi," bà nói. "tôi dậy đây."

Những người bạn trẻ khác vẫn ngồi chờ ở cầu thang trong phòng ăn, sắp đến giờ ăn tối, đồng hồ trên tường chỉ 5:30 chắc là buổi chiều, Natalie nghĩ như vậy, Natalie đi vào giữa phòng ăn. "Chào buổi sáng," bà nói, và bà nhìn thấy nhiều ánh mắt của những người bạn trẻ nhìn bà với vẻ lo lắng.

"Bây giờ là buổi chiều, thưa bác," Adam nói.

"Oh, vậy là bác ngủ suốt ngày." Natalie trả lời với vẻ mệt mỏi, trong bộ áo ngủ, gương mặt không trang điểm trông bà sa sút thấy rõ.

"Chúng cháu vui mừng khi thấy bác chịu xuống phòng ăn với chúng cháu." Peter chồng của Maddy nói. "Bác ăn chút gì không? thức ăn không có gì nhiều, vì chúng cháu chưa đi mua món gì thêm. Thật ra thì chúng cháu cũng không tha thiết gì đến vấn đề ăn, từ lúc chúng cháu về đây."

Natalie gật đầu, cảm thông, và bà ngồi xuống cái ghế ở đầu bàn ăn chờ thức ăn nấu chín giống như mọi người. Một đứa bé trai khoảng 2 tuổi đang ngồi trên chiếc ghế cao dành cho nó, nó đập cái muỗng vào cái khay trước mặt. Natalie đưa tay cho bé trai nắm và nói.

"Hồi còn nhỏ Sara cũng thường hay ngồi trên chiếc ghế cao của nó và nhìn thật lâu ngoài cửa sổ.

"Oh, vậy sao?" Adam hỏi.

"Vâng," Natalie nói. "Hồi đó tôi lo là nó bị chứng bịnh tự kỷ, nó rất ít nói. Dĩa thức ăn để nguội trước mặt còn đôi mắt thì cứ nhìn ra cửa sổ, dường như đang muốn tìm kiếm một cái gì đó xa xôi. Nó luôn luôn là như vậy.

"Dạ đúng vậy, không bao giờ thay đổi," Adam nói. "Tại trường học cũng vậy, chúng cháu luôn luôn phải nhắc nhở cô ấy, có khi chúng cháu phải giựt tóc của cô ấy để cô ấy tỉnh. Cô ấy thường nhìn vào cuốn sách Nhật ngữ của mình và sau đó nhìn chằm chằm ra cửa sổ với đôi mắt buồn buồn."

"Sara rất thông minh và đẹp, cháu ước muốn cháu có được những may mắn đó của Sara," Maddy nuối tiếc.

"Cháu biết không, Khi Sara bảy tuổi nó có vẻ đẹp thiên thần và rất thông minh, mọi người chung quanh rất là thương và thích nó, nhưng nó luôn luôn muốn sống lẻ loi một mình, nó thường ngồi mơ mộng ở một nơi nào đó chẳng hạn như bên cửa sổ, hoặc ngoài hàng hiên. Có lần bác cho nó đi thi xét nghiệm, nó được điểm cao nhất. Điều đó cho biết nó là một thiên tài. Nhưng bác cảm thấy nó đã không thật sự làm tốt. Và bây giờ thì nó sẽ không bao giờ có cơ hội nữa." Mọi người rơi vào sự thương tiếc. "Bác không biết như thế nào để nghĩ về nó nữa," Natalie tiếp tục. "Bác cảm thấy bác cần biết thêm chi tiết, thêm tin tức, tại sao nó lại ra đi sớm như vậy?" Bà ngừng lại và nhìn từng người. "Bác đã nói cho các cháu biết một vài điều về Sara, bây giờ các cháu nói cho bác biết những gì về Sara khi các cháu học chung."

Ba người bạn trẻ của Sara nhìn nhau, họ cùng có ý nghĩ là không biết nên nói điều gì mà không làm cho mẹ của Sara buồn thương, họ ngầm hỏi ý nhau, sau cùng Maddy lên tiếng. "Cháu không biết điều gì bác muốn nghe về Sara thưa bác." Maddy nói tiếp. "Ý cháu là, cháu thật sự không biết điều gì bác đã biết và điều gì bác chưa biết. Và cháu cũng không biết điều gì mà bác muốn biết."

"Tất cả mọi chuyện liên quan đến Sara bác đều muốn biết," Natalie trả lời. "Làm ơn đừng xúc động. Bất cứ điều gì mà các cháu biết về Sara thì cho bác biết, có thể có những điều về nó mà bác chưa biết."

Im lặng một lúc lâu. Adam lên tiếng. "Cháu thành thật xin lỗi. Không có điều gì đặc biệt để làm cháu nhớ lại. Nếu bác có thể hỏi về điểm đặc biệt nào đó, điều đó có thể dễ hơn."

Natalie suy nghĩ một chút rồi nói "Được rồi, hãy nói về những người đàn ông mà Sara quen."

"Những người đàn ông." Những người bạn nhìn nhau. Điều gì để nói về Sara và những người đàn ông? Hoặc là, điều gì về Sara và những người đàn ông mà có thể nói với mẹ của Sara?

Mẹ của Sara nói: "Giữa chúng tôi đã có một cam kết với nhau là không có gì phải dấu diếm về tình cảm của mình. Nhưng biết đâu có những điều Sara không thể nói với mẹ mà lại nói với bạn bè của mình thì sao? Và bác muốn biết tại sao nó lại có đời sống thầm lặng như vậy.

"Thưa bác," Adam lên tiếng. "Cháu biết rằng bác nghĩ là Sara có sự lôi cuốn đối với cháu, điều đó như thế nào để giữ người đàn ông từ bên mình. Nhưng điều đó không đúng."

"Bác đã không nói như vậy," Natalie nói.

"Chúng cháu là bạn tốt của nhau," Adam nói tiếp, " và cháu muốn cháu và Sara yêu nhau, nếu điều đó Sara cũng muốn."

"Vậy điều đó Sara có muốn không?" Natalie hỏi.

"Có một chút." Adam trả lời.

Maddy bưng thức ăn đến bàn cho mọi người. Natalie cũng ăn một ít, dù bà không thật sự muốn ăn nhưng vì không muốn làm cho những người bạn của con mình lo lắng.

"Theo cháu đoán thì bác biết Sloan." Maddy nói.

"Sloan?" Natalie hỏi, và một thoáng trong đầu bà nhớ đến người thanh niên cuối cùng của Sara tên là Sloan. Là một bác sĩ trị liệu tâm lý, người Nhật-Bản, là người chết vì một căn bịnh hiểm nghèo AIDS lây từ một bệnh nhân trong lúc anh đang cố gắng giúp người bệnh nhân này khôi phục tinh thần. "Đúng rồi, Sloan. Bác thật sự không biết nhiều về anh ta."

"Vâng," Maddy để ly nước xuống bàn ăn và nhìn Natalie rồi nói tiếp. "Sara nói với cháu, Sloan là một người rất tốt, biết thông cảm và thường cùng với Sara đi đến những nhà dưỡng lão để giúp đỡ những người già yếu. Riêng đối với cháu thì Sloan là một người rất đẹp trai và bặt thiệp. Cuộc sống của anh ta rất chừng mực. Anh ta có phòng mạch ở dưới phố gần một viện dưỡng lão, là nơi mà anh thường vào thăm viếng sau giờ làm việc.

Natalie có thể hình dung ra người bạn trai của con mình, bà hỏi. "Họ làm sao quen nhau?"

Adam trả lời. " cháu đưa Sara đến một bữa tiệc của người bạn. Và họ đã gặp nhau tại bữa tiệc đó. Hai người đứng bên nhau cạnh lò sưởi và cùng nhìn giòng sông Hudson hàng giờ. Sau đó hai người trao đổi số điện thoại của nhau và thường hẹn nhau đi đến các trung tâm từ thiện, cho đến ngày Sloan quỵ xuống vì căn bệnh bị lây từ bệnh nhân, và từ trần. Cũng từ lúc Sloan từ trần thì Sara trở lên thầm lặng hơn xưa."

Natalie cảm thấy mình đã biết quá ít về Sara và bà muốn biết tất cả những gì liên quan đến đời sống của Sara, bà muốn được ở với những người bạn trẻ của Sara lâu thêm để được nghe những chuyện về con gái mình.

Mấy ngày sau đó mọi người để ý thấy Natalie ngủ ít hơn và ăn nhiều hơn. Bà xuất hiện trong những bữa ăn, và ngay cả khi bắt đầu vào bếp chuẩn bị cho bữa ăn kế tiếp trong ngày. Khi bữa ăn xong thì bà vui vẻ lau chùi bếp, và có khi bà ngồi hàng giờ trong phòng học, lau chùi bụi bặm bằng một miếng vải bông nhúng nước. Maddy và những người bạn hỏi để họ làm, nhưng bà luôn luôn trả lời "không", lau xong phòng này thì bà qua phòng bên lau tiếp. Căn nhà trở lên sạch sẽ và ngăn nắp. Bà tuyên bố bà sẽ ở lại đây làm giúp công việc dọn dẹp, mọi người cố gắng ngăn bà nhưng bà không nghe.

Vào một buổi sáng, tất cả mọi người đều thức sớm hơn vì tiếng nói thật lớn của Sara từ trong một tape casset vang lên khắp nơi trong nhà. "Trạm dừng xe bus ở đâu?" tiếp theo là tiếng Sara dịch sang Nhật ngữ. Tiếng Sara nói tiếp, "Bạn có biết mấy giờ không?" rồi lại tiếng Sara dịch sang Nhật ngữ. Đó là những cái tape học Nhật ngữ của Sara, cô ta để trong tủ bàn học và được Natalie đem ra nghe.

"Tôi nghĩ rằng bác Natalie đã nguôi ngoai rồi." Maddy nói với chồng.

Một buổi sáng của tuần kế tiếp, khi mọi người chưa tỉnh ngủ hẳn thì lại nghe tiếng của Sara từ trong máy casset vang lên câu chào hỏi bằng tiếng Nhật. Và tiếng lau chùi dọn dẹp ở phòng bên.

"Đó cũng là phương pháp giúp bác ấy quên đi nỗi buồn mất con gái. Và chúng ta cũng cần người giúp làm những công việc đó." Maddy nói với Peter chồng của nàng. Maddy đi qua phòng bên nói với Natalie.

"Mrs. Swerdlow, bác hãy nghỉ một chút, đừng cố gắng quá coi chừng bác sẽ bị mệt."

Natalie trả lời, "Cám ơn cô, nhưng tôi thích làm. Tôi khỏe lắm, không sao đâu." Nói xong bà lại tiếp tục làm việc, đôi bàn tay bà cọ mạnh trên mặt cái chảo, sự cọ sát mạnh tay làm những mảng tráng trên mặt chảo bung ra để lộ đáy chảo. Maddy đứng yên nhìn và không biết nói sao để Natalie hiểu, ngay lúc đó Adam và Peter đi vào, nghe cuộc đối thoại giữa Maddy và Natalie, Adam lên tiếng giải thích.

"Mrs. Swerdlow, Tôi nghĩ là Maddy ý muốn nói......" Adam chưa kịp nói hết lời thì Natiale để cái chảo xuống bồn rửa chén và nói. "Này các cô cậu. Tôi làm những việc này khiến tôi dễ chịu. Nếu các người thấy không thể chịu được, thì tôi rời đây, được không? Tôi sẽ đến khách sạn gần đây xin một công việc dọn dẹp. Tôi phải làm một công việc gì đó còn hơn là ngồi yên một chỗ để nghĩ đến Sara, việc nghĩ ngợi về Sara sẽ đưa tôi đến điên cuồng mất."

"Không ai muốn bác đi hết," Adam vội vã nói. "Chúng cháu chỉ muốn bác từ từ làm. Bác cần khỏe mạnh."

Natalie trả lời. "Tôi nghĩ rằng nơi này rất tốt cho tôi, với những người bạn của Sara, với những đồ vật của Sara, trong căn phòng của Sara đã sống cho đến khi nó chết. Bạn tôi thì không muốn tôi ở đây, bà ấy nói là tôi điên và tôi cần phải đi gặp bác sĩ tâm thần. Nhưng tôi đã nói rằng chỉ có nơi này là tốt cho tôi với những kỷ niệm của Sara."

"Chúng cháu sẽ giúp bác," Maddy nhỏ nhẹ nói. Lúc bấy giờ Adam và Peter cùng nhau nói với Natalie là họ rất hoan hỷ với sự hiện diện của bà trong căn nhà này, bà có thể ở đến ngày lễ Lao Động.

Nhưng trong lòng họ nghĩ về việc chuyện gì sẽ thật sự xảy ra nếu Natalie ở đây cả tháng, trong tuần lễ đầu tiên khi Adam mời bà đến, họ nghĩ rằng bà sẽ ở trong căn phòng cũ của Sara, sống yên lặng. Nhưng bây giờ bà đã đột ngột đổi thái độ và bà có mặt ở khắp nơi trong căn nhà này, bà đã làm xáo trộn cuộc sống của họ. Họ phải đi ra khỏi nhà để tìm một chút tự do, thay vì ở trong căn nhà nhỏ bé này với những tiếng động do bà di chuyển dọn đồ đạc gây lên.

"Chúng ta đi đến bãi biển một ngày cho thoải mái được không?" Maddy bất ngờ đưa ra ý kiến, mọi người đều vui mừng với ý kiến này. Họ về phòng mình để chuẩn bị quần áo và khăn tắm. Khi mọi người ra xe thì Natalie từ trên lầu chạy vội xuống, tay xách túi xách của Sara, đầu bà đội cái nón màu xanh là cái nón mà Sara đã đội trong các mùa hè. Với cái nón trên đầu Natalie thật là giống Sara. Bà với ý định cũng theo bọn trẻ ra biển trên chiếc xe cũ của bà. Mọi người khi vừa thấy bà, họ sững người lại, Maddy hai giòng nước mắt lăn trên đôi gò má nhợt nhạt, Adam vội quay mặt đi không dám nhìn bà, Peter nhăn mặt khổ sở.

"Oh, cái nón," Natalie vội nói, đưa hai tay lên gởi cái nón ra. "Tôi xin lỗi, tôi sẽ lấy cái nón ra không đội nó nữa."

"Oh, không," Peter nói. "Bác cứ đội nó đi, bây giờ thì nó là của bác."

"Cháu sẽ đi cùng xe với bác để bác không thấy lẻ loi." Maddy nói với Natalie xong thì quay qua các bạn, cô nói. "Chúng ta gặp nhau ngoài bãi biển."

Đó là một việc xảy ra, lúc nào cũng phải có người đi bên cạnh Natalie ở bất cứ nơi nào, giống như đang chăm một đứa trẻ. Mađdy nghĩ như vậy trong khi đem chiếc ghế an toàn của Duncan qua xe của Natalie phía ghế sau, còn cô thì ngồi bên cạnh Natalie. Chiếc xe chầm chập khởi hành. Họ im lặng không nói chuyện với nhau bởi vì trong đầu hai người đang có nhiều vấn đề mà không tiện nói ra.

Thình lình Natalie hỏi. "Người ta đã làm gì cái xe của Sara. Đó là cái xe của tôi."

Xe đang chạy ngang một bãi đậu xe, Maddy đưa tay chỉ vào và nói. "Xe của Sara ở trong đó, chiếc xe bị hư hại rất nhiều, không còn dùng được nữa. Khi xảy ra tai nạn, chiếc xe bị hư hại không còn lái được nữa, người ta đã đem đến bãi đậu xe này."

Natalie ngừng xe lại và nói. "Tôi muốn vào nhìn cái xe một chút." Maddy vội nói. "Nó không phải là chuyện của cháu, cháu không muốn vào coi. Tại sao chúng ta không ra bãi biển cùng với các bạn khác."

Natalie vội vã nói. "Tôi mới nghĩ đến thôi. Tôi chỉ nhìn qua một chút rồi sẽ đi ngay."

Maddy biết không thể làm thay đổi ý muốn của Natalie. Cô chỉ con đường để Natalie rẽ sang bên trái, xe đến cuối đường thì không còn lối đi ngoại trừ trèo qua cái hàng rào kẽm này và tiếp tục leo lên đỉnh đồi để qua phía bên kia của bãi đậu xe. Natalie xuống xe và bắt đầu trèo qua hàng rào. Maddy vội vã bồng con theo. Cô nhấc bổng đứa con lên cao bằng một tay, một tay cô vịn hàng rào và bước qua, rồi tiếp tục leo lên ngọn đồi ngay sau Natalie. cuối cùng cô và đứa bé cũng lên đến đỉnh đồi. Đứng trên ngọn đồi nhìn bao quát chung quanh bãi đậu xe, nơi đây rất nhiều xe bị hư hại trong những tai nạn và được kéo về bỏ ở đây, không người đến nhận lãnh mang về.

Thình lình Maddy nhìn thấy Natalie bắt đầu khóc, vừa khóc vừa chạy đến cạnh chiếc xe màu xanh. Một chiếc xe lửa đang chạy trên đường rày, còi hụ inh ỏi. Maddy chạy theo và cố gọi Natalie trong tiếng còi xe lửa. Một tay nàng nắm kịp áo của Natalie kéo lại và nói. "Mrs Swedlow. Xin bác đừng như vậy, bác sẽ không kiếm được gì ở đây."

Nhưng Natalie đã nhìn thấy một cái gì đó và la lên. "Oh, hãy nhìn coi, nhìn coi." Cả hai người phụ nữ cúi xuống. Cái mà họ thấy rất nhỏ, được một sợi dây lụa bện màu đỏ buột chung quanh và được treo trên tấm kiếng chiếu hậu, đó là một tượng Phật nhỏ bé bằng ngọc thạch màu xanh, đang mỉm cười hiền hoà trong ánh sáng của mặt trời, và một tấm hình chụp Sara và Sloan treo bên dưới tượng Phật, hai người đang rất hạnh phúc bên nhau.